Oorlogsgeest
Het element oorlog is niet weg te denken uit het werk van de kunstenaar. Traditionele objecten wijzen op aanhoudende conflicten en hun weergave roept telkens weer een zekere esthetiek van het geweld op.
Het ‘Machete-huis’ is nog een ander symbool. Het roept op tot de broodnodige bescherming tegen de moordpartijen die het lot van de DR Congo hebben vormgegeven: de slavernij, de kolonisatie en vandaag, via de machthebbers en de multinationals, het schaamteloze neokolonialisme in het Oosten van DR Congo.
Freddy Tsimba (1967), Maison machettes. (Machete-huis), 2012. Macheten, hout en metaal. Collectie van de kunstenaar, Kinshasa. Foto © Cédric Nzolo.
Dit ‘Machete-huis’ werd gemaakt in Kinshasa en op een avond geïnstalleerd op de Marché de la liberté, de tweede grootste markt in de stad. ‘s Morgens was de hele stad al op de hoogte van het nieuws. Het doel van dit werk was de aandacht trekken op slachtingen tijdens de oorlogen in Centraal-Afrika. Freddy Tsimba gaat paradoxen niet uit de weg: de machete is in de eerste plaats een huishoudelijk werktuig, Het huis staat tegelijkertijd symbool voor hoop en opvoeding. Tijdens de opbouw werd het werk door de Matonge-Kinshasa-wijk gedragen in een rondtrekkende performance, waarbij 60 jongeren waren betrokken.
_460.jpg)
Freddy Tsimba (1967), Les Oubliés du temps. Corps d’hommes, (Vergeten door de tijd. Mannenlichamen), 2016. Afvalmateriaal, sleutels, lepels, vorken, scharen, kroonkurken, muizenvallen en patroonhulzen. Collectie van de kunstenaar, Kinshasa. Foto © Mansia Malayika.
Deze reeks is een eerbetoon aan de lichamen van zwarte mannen — slaven, eunuchen, vluchtelingen — en herinnert ons aan hun lijden door de tijd heen.
De schilderkunst van Freddy Tsimba is minder bekend dan zijn beeldhouwwerken. De schilderijen hier maken deel uit van een reeks van 16 werken, gecreëerd in residentie bij de Fondation Blachère (Apt, Frankrijk) in 2007.
Freddy Tsimba (1967), Sans titre XV (Zonder titel), 2007. Koffie en pigmenten op doek. Collectie Fondation Blachère Apt, P FT 07 RDC 00.26E. Foto © Fondation Blachère.
Oog in oog
De messen onderscheiden zich door hun vormen, gebruiken en functies. Ze zijn van ijzer, hout, rood- of geelkoper. De messen worden gebruikt als gereedschap, werpmessen, handwapens of bij parades. Ze dienen ook als onderscheidingsteken van macht, valuta, jachtwapen of voor militaire strategie. Ze spelen een politieke, culturele, sociale, economische en religieuze rol.
Deze Azande, Boa of Bandja sabel is een gevechtswapen. De sabel biedt bescherming en veiligheid, drukt de kracht van zijn bezitter uit en herdenkt de eerste voorouder en culturele held. Hij wordt ook gebruikt als ruilmiddel in de handel tussen naburige volkeren.
Sabel. DR Congo. [Azande, Boa, Bandja]. s.d. Ijzer, koper, hout. Verworven in 1938. EO.0.0.38192, collectie KMMA Tervuren; foto J.-M. Vandyck © KMMA Tervuren.
