Maskers
Freddy Tsimba is een nakomeling van de meester-smeden die opdoken in het kopertijdperk in Sudan, lang voor het ijzertijdperk. De smid gaf vorm aan de dromen van het volk: de rijkdommen voor de bruidsschat, via de konga’s; de bestaansmiddelen, via werktuigen, en de mogelijkheid om zich te verdedigen en te beschermen, via wapens. Bij de Mongo was de meester-smid in werkelijkheid het hoofd van de clan, naar het voorbeeld van de Penge-chef Inkoli Botuli. Zijn jongste dochter was Inkoli Bofane, moeder van In Koli Jean Bofane. Freddy Tsimba stelt zich op als wereldbeheerser: hij heeft de gave onze emoties en gedachten te transformeren.
Het hoofd met dreadlocks gemaakt uit kettingen die op het affiche te zien is, maakt deel uit van een reeks van een tiental hoofden. Voor deze reeks heeft de kunstenaar patroonhulzen en recuperatiemateriaal gesmolten.
Freddy Tsimba (1967), Reeks Rescapés (Overlevenden), 2016. Versmolten patroonhulzen, kettingen. Privécollectie. Foto J.-M. Vandyck © KMMA Tervuren.
Oog in oog
Onmiddellijk bij binnenkomst in de tentoonstelling staat dit werk tegenover een Dipolamasker (salampasu-cultuur) uit de collectie van het museum. Dit masker is bedekt met koperen platen. Het behoort tot het geheime genootschap Ngongo Munyenge. Het masker is bode van de voorouders en geesten en komt ‘s nachts tevoorschijn om overvloed, voorspoed, genezing en vruchtbaarheid af te smeken. Het komt alleen overdag tevoorschijn bij de dood van een ingewijde, om met de voorvaderen te communiceren. De drager van het masker heeft een tweesnijdend mes in zijn hand. Hij kan woedend worden en mensen doden en om dat te vermijden, houdt een andere ingewijde een stok vast om hem de weg te versperren. (Henry Bundjoko).
Masker Dipola, voor 1950. Masuika, Kasaï central, DR Congo. [Salampasu]. Hout, roodkoper, geelkoper, plantaardige vezels, pigmenten, toerako-veren. Gift van H. Bogaerts, 1950. EO.1950.14.6, collectie KMMA Tervuren; foto J.-M. Vandyck © KMMA Tervuren.
